Rens wandelt over het pad in de boomgaard in natuurgebied De Uithof. Op de ruim één hectare staan 127 fruitbomen, voornamelijk oude rassen hoogstambomen. De kersen-, pruimen-, appel- en perenbomen geven vruchten die bewoners op speciale plukdagen mogen plukken. (Zie onderaan het artikel meer info)

Vijf shetlandpony’s en acht Drentse heideschaapjes onderhouden het gras van de boomgaard van gemeente Den Haag. Ze grazen het lekker kort. Zodra ze aan de fruitbomen beginnen te knabbelen, zit hun werk erop en gaan ze tijdelijk ergens anders heen. “Dat gaat niet lang meer duren als ik naar het gras kijk”, zegt Rens de Boer van Ekogrön.

De pony’s hebben de hele winter in Wapendal kunnen grazen en verblijven sinds een paar weken in de Boomgaard aan het Abraham Orteliuspad. “De dames zijn ronder dan zou moeten de winter uit gekomen. Ze lijken wel op regentonnetjes.” Rens voelt aan de vetlaag aan de nek. “Mmm, dit zou niet zo stevig moeten zijn. Dit gebeurt er als mensen, hoe goed bedoeld ook, de dieren bijvoeren. Dat is niet goed, het vergroot de kans op ziektes."

Achterin de boomgaard grazen de schapen. Ze merken Rens nauwelijks op. Pas als hij de ton met korrels biks opendraait, rennen de wollige dames blatend op hem af. “Ik kijk dan meteen naar een paar dingen: Zitten ze goed in hun vacht? Hebben ze vieze staarten door diarree? Lopen ze niet kreupel? Ze staan er gezond bij”, zegt hij.

De pony’s en schapen worden ook door vrijwilliger Maarten Verjaal in de gaten gehouden. Zijn achtertuin grenst aan de boomgaard. “We genieten van dit landelijke uitzicht. Ik kijk elke dag uit mijn raam en ga erlangs om te zien hoe het met de dieren gaat", zegt hij.

"Soms loopt een schaap mank, dan laat ik dat Rens meteen weten. En in de winter hak ik wel eens een wak zodat ze kunnen drinken”, zegt Maarten. Hij let ook op dat niemand over het hek klimt om 'stiekem een appeltje te plukken'. Verder raapt hij samen met buurtbewoners zwerfvuil zodat het natuurgebied schoon blijft.

Haagse kuddes
Den Haag telt sinds 2009 verschillende kuddes van pony’s, schapen en Schotse hooglanders die samen ongeveer 140 hectare van onze Haagse natuur onderhouden. Dankzij natuurlijke begrazing blijft het landschap open en gevarieerd en verruigt het niet. Van nature wordt het duin opengehouden door het duinkonijn. Maar door ziekten hebben de konijnen het moeilijk. De Schotse hooglanders voorkomen dat het duingebied dichtgroeit.

“Het is niet zo dat ze daar alles kaal grazen. Nee, ze nemen hier een hap, drinken daar, gaan ergens liggen, lopen een paadje plat en poepen weer op een andere plek. Zo creëren ze verschillende leefgebiedjes met eigen kenmerken en dier- en insectensoorten. Ze maken het landschap gevarieerd en vergroten de biodiversiteit doordat ze ook nog eens zaden verspreiden door hun vacht en poep.”

De twaalf Schotse hooglanders, moeders en hun dochters, lopen in de herfst en winter in de duinen. Een deel van de kudde gaat in de zomer naar het sappige gras in de weilanden van De Uithof. Ook om de bezoekers in het Westduinpark in de zomer meer ruimte te geven.

Do’s and don’ts
Voor alle kuddes geldt: Ga er met respect mee om. “Geef de dieren nooit eten. Dat is niet goed voor hun spijsvertering en ze worden er opdringerig van. Dat wil je met hooglanders niet. Houd 25 meter afstand, zeker met een hond, en laat weten dat je er bent. Bijvoorbeeld door tegen ze te praten. Mochten de hooglanders op je pad liggen, loop er dan in een grote boog omheen of kies een andere route. Houd sowieso de hond aan de lijn.”

Meer weten?
Wil je meer weten over natuurlijke begrazing? Kijk dan eens op de website van Ekogrön. Meer informatie over onze natuurgebieden vind je hier

 
Tekst & hoofdfoto: Merijn van Grieken