Je zou het misschien niet denken, maar het eilandje in de Hofvijver bij het Haagse Binnenhof blijkt een groene parel. “Het is het een drukte van jewelste op de bodem. Er leeft veel meer dan verwacht”, zegt bodemkenner Gerard Korthals van het Centrum voor Bodemecologie en het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW).

Tijdens de landelijke Bodemdierendagen eind september stapt hij samen met zijn collega-biologen en Partij van de Dieren-Kamerlid Frank Wassenberg in een kano naar het best bewaakte eilandje van Nederland tegenover het torentje van premier Rutte. 

“We kregen een vergunning en daarmee ging een lang gekoesterde wens in vervulling. Kleine eilandjes zijn altijd speciaal voor biologen. En dit plekje had mijn nieuwsgierigheid in het bijzonder”, vertelt Gerard, initiatiefnemer van de Bodemdierendagen. 

Met het blote oog treft het team die dag meer dan 40 soorten bodemdieren aan. De biologen zien maar liefst negen van de tien hoofdgroepen van bodemdieren. En zelfs bijzondere soorten, zoals de roodstip, de mierenpissebed, de bruine houtmier en een brakwaterspringer.

Maar ook de gewonere soorten zoals mieren, regenwormen, kevers, zakspinnen en maar liefst negen soorten pissebedden. “Van de hoofdgroepen liet alleen de mol verstek gaan. Hoewel dit dier toch echt goed kan zwemmen”, lacht de bioloog.

Het aantal van 40 soorten is voor de biologen een aangename verrassing. “Dit is echt waanzinnig. Omdat het gebied zo klein is en omdat het midden in de stad ligt, hadden we niet zo’n hoge  verwachting. Maar wat we nu aantroffen, zoveel soorten, was goed voor een 9,1 voor het bodemleven! Dat is zelfs beter dan menig  gewone tuin. Dit toont meteen het belang aan van groen en van onverharde bodem in de stad. Hoe groter de diversiteit, hoe gezonder de bodem”, zegt Gerard. Via een speciale rekenmethode leveren de gegevens een rapportcijfer op.

Uitgroeien tot groene parel

Het valt de onderzoekers op dat de eilandgrond rijk aan voedingsstoffen is, zoals vaker in stadsparken. “Omdat het eilandje zelden of nooit betreden wordt en het met rust wordt gelaten, kon het uitgroeien tot een kleine groene parel voor het bodemleven in de stad. Een parel die extra bijzonder is, aangezien het voor bodemdieren best ingewikkeld is om zo’n eilandje te bereiken...”

Volgens de bioloog is het mogelijk dat de diertjes met de grond van nieuwe planten en bomen zijn meegekomen - soms worden er nieuwe planten aangeplant - , of onder de schoen van een bezoeker die een enkele keer komt voor onderhoud. “De meeste spinnen kunnen het gebied koloniseren doordat ze via hun spindraad met de wind worden meegevoerd en een pissebed kan op een blaadje toevallig zijn meegevoerd. Maar precies hierom is dit eilandje zo bijzonder voor ons biologen.” 

Biodiversteit in de stad

Het onderzoek in de Hofvijver is voor de groep een begin naar een groter onderzoek naar de biodiversiteit van bodemdieren in de stad. “Over het algemeen, in landelijke gebieden, neemt de biodiversiteit van bodemdieren af. Net als bij de bovengrondse insecten. Maar het aantal soorten op dit eilandje in de stad liet een heel ander beeld zien. Een positief beeld. Er zijn bodemmonsters genomen en daar wordt nog onderzoek naar gedaan. We zijn benieuwd naar die uitkomst.”

Nieuwsgierig naar de activiteiten van de biologen? Volg bodemdieren op: 
Twitter: @Bodemdieren 
Facebook: @bodemdierendagen 
Instagram: @bodemdierendagen

Lees ook:
Trots op onze stadsnatuur
Kroosbusters maken onze sloten schoon en weer gezond
Haagse kades en oevers worden steeds diervriendelijker

Tekst: Merijn van Grieken
Beelden onderzoek: Perro de Jong/NIOO-KNAW/ Beeld van de roodstip: Theodoor Heijerman)