Jan van Zanen: ‘Het heeft bijna iets magisch zo’n oeroude boom’

05-07-2021

In de rubriek 'Het favoriete groen van...' vragen we bekende en minder bekende stadsgenoten naar hun lievelingsplek in de Haagse stadsnatuur. Waar komen ze graag en waarom? Deze keer: burgemeester Jan van Zanen. Na een jaar in Den Haag is zijn favoriete plek: de witte paardenkastanje op de Koekamp.

De burgemeester heeft zijn eerste jaar, ondanks alle coronabeperkingen, veel van Den Haag gezien. Van Zanen maakt er geen geheim van te houden van onze natuur. Zijn dagboeken beginnen bijna elke dag met een wandeling. "De eerste afspraak in mijn agenda is vanochtend later dan gebruikelijk. Maak van de gelegenheid gebruik om in een stralend zonnetje heen en weer naar de boulevard van Scheveningen te lopen. Zie onderweg in de tuin van gebouw Neptunus prachtige bloemen." Of: "Laat de ochtendwandeling achterwege want fiets in alle vroegte heen en weer naar mijn nieuwe woning. Praat met een kopje koffie bij met schilder Ab. Zie een vlinder op een van m’n balkons." Van Zanen heeft na een lange zoektocht een koophuis gevonden op de rand van het Statenkwartier en Scheveningen. 

"Moet je eens nagaan, hoeveel stormen deze boom in zijn leven al heeft doorstaan en wat deze boom allemaal heeft meegemaakt", zegt Van Zanen. (Foto: Jurriaan Brobbel)


Als ik uw dagboeken lees of uw Instagram-account bekijk, bent u vaak in de natuur. 
“Als het even kan, ga ik erop uit. Bijna iedere ochtend maak ik een wandeling. Daarbij beperk ik me meestal tot de naaste omgeving van mijn woning, omdat ik op tijd aan het werk moet. Maar wanneer ik meer ruimte in m’n agenda heb, dan ga ik graag verder van huis op pad. Sinds mijn aantreden als burgemeester van Den Haag heb ik, ondanks de beperkende coronamaatregelen, gelukkig veel van de stad kunnen ontdekken.
Niet alleen te voet, maar ook op de fiets. Ik raakte daarbij onder de indruk van hoe groen Den Haag is. Er zijn zoveel parken en plantsoenen en heel veel straten zijn omzoomd door mooie bomen. En laten we de duinen en het strand niet vergeten; het blijft uniek om zo dicht bij een grote stad zo’n natuurgebied te hebben.”

Wat betekent groen en onze stadsnatuur voor u?
“Veel. Ik zou er niet aan moeten denken om te moeten wonen en werken in een stad zonder groen. Natuur is een onmisbaar onderdeel van de stad. Niet alleen omdat mensen behoefte hebben aan groen om zich heen, maar laten we vooral ook niet de dieren vergeten waarmee we onze stad delen. En inmiddels weten we maar al te goed hoe belangrijk groen is voor het tegengaan van hitte-eilanden in de stad en het opvangen van regenwater.”

De kastanje in volle bloei (Foto: Jurriaan Brobbel)


U heeft meerdere favoriete plekken in de natuur. Waarom heeft u voor de witte paardenkastanje bij de Koekamp gekozen?
“De paardenkastanje is misschien wel de mooiste boom van Den Haag. Hij is eigenlijk niet te missen want hij staat op een prominente plek, naast de wandelpaden van het stadslandschap Koekamp, tegenover de poffertjeskraam van het Malieveld. De paardenkastanje valt op door zijn volume. Ik heb begrepen dat de boom een stamdoorsnede van 120 centimeter heeft, een hoogte van zestien meter en dat hij negentien meter breed is. De paardenkastanje is daarmee de op een na oudste en dikste in zijn soort in Den Haag. Alleen de paardenkastanje in de tuin van het paleis Noordeinde overtreft die van de Koekamp. Ik heb ook wel iets met paardenkastanjes. In 2004 heb ik een werkgroep opgezet om na te denken over de manieren waarop zieke paardenkastanjes genezen kunnen worden.”

Een fascinerende boom…
“Jazeker. Deze paardenkastanje is rond 1870 geplant. Moet je eens nagaan, hoeveel stormen deze boom in zijn leven al heeft doorstaan en wat deze boom allemaal heeft meegemaakt. Van het optreden van de Rolling Stones op het Malieveld tot de vele demonstraties die hier hebben plaatsgevonden en nog altijd plaatsvinden. Het heeft bijna iets magisch, zo’n oeroude boom. En dan nog eens midden in de stad! Bij de herdenking van het bombardement op het Bezuidenhout memoreerde ik dat je op veel plekken in Den Haag de sporen van de Tweede Wereldoorlog nog altijd kunt zien. Zo ook hier. Op 3 maart 1945 vielen ook bommen rond de Koekamp. De paardenkastanje overleefde dat inferno, maar toch heeft hij nog littekens die afkomstig zijn uit die tijd: oude takstompen herinneren eraan dat Hagenaars in de Hongerwinter 1944-45 alle takken van de boom zaagden, omdat er toen een groot gebrek aan brandstof was. Wat dat betreft is de paardenkastanje dus ook een monument.“

De kastanje staat in het Guinness Book of Records als grootste en zwaarste boom ter wereld die ooit verplant is.


Waarom moeten andere Hagenaars deze plek ook ontdekken?
“Waarschijnlijk zullen de meeste inwoners van Den Haag de paardenkastanje wel kennen. Hij is al eens verkozen tot mooiste boom van de stad en van de provincie. Bovendien heeft hij het Guinness Book of Records gehaald, als grootste en zwaarste (180.000 kilo…) boom ter wereld die ooit verplant is. De paardenkastanje is in 1997 met een speciale techniek tachtig meter verplaatst om de aanleg van de Koningstunnel mogelijk te maken. Tegen iedereen die in Den Haag woont of die hier op bezoek komt, zou ik willen zeggen: Heb oog voor het vele groen dat onze stad rijk is, in alle stadsdelen. Geniet ervan. De Haagse stadsnatuur is iets om trots op te zijn. En om te koesteren.”

"Inmiddels weten we maar al te goed hoe belangrijk groen is voor het tegengaan van hitte-eilanden in de stad en het opvangen van regenwater”, zegt Van Zanen.


1.254 monumentale bomen
Er staan ongeveer 121.000 bomen in Den Haag. Daarvan zijn 1.254 bomen monumentaal. Deze worden extra goed beschermd. Bijvoorbeeld door ze de hoogste prioriteit te geven bij het beheer en onderhoud en de bomen extra te controleren op vitaliteit, ziekten en plagen. Meer info over onze aanpak van monumentale bomen en een overzicht van alle bomen vind je de website van de gemeente.

Wandelroute Groen met historie 
De meeste monumentale bomen staan in het centrum van Den Haag en op de landgoederen Clingendael, Oosterbeek en Marlot in Haagse Hout. Onderstaande wandelroute 'Groen met historie' door de binnenstad van Den Haag voert je langs een aantal van onze mooiste monumentale bomen. De wandeling is ook beschikbaar als gratis folder bij de stadsdeelkantoren Centrum aan het Spui en Escamp aan de Leyweg en bij het VVV Informatiepunt in de Centrale Bibliotheek aan het Spui. Ook leuk is het om te wandelen met de Bomen App. Hierin kun je informatie vinden over soort en leeftijd van iedere boom terugvinden.

Over Jan van Zanen
Jan van Zanen is geboren in 1961 en bracht zijn jeugd door in Edam-Volendam. Na het gymnasium voltooide hij in 1985 zijn rechtenstudie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en aan Cornell Law School in Ithaca, New York, USA. Zijn dienstplicht vervulde hij als reserveofficier bij de Koninklijke Luchtmacht. Daarna ging hij onder meer aan het werk als bestuurs- en directiesecretaris bij een landelijke ondernemersvereniging. Vanaf 1990 was Van Zanen gemeenteraadslid in Utrecht, waarna hij in 1998 wethouder financiën, economische zaken, openbare ruimte en monumenten werd. In de periode 2003 - 2008 was hij landelijk voorzitter van de VVD. Van juli 2005 tot en met december 2013 was Van Zanen burgemeester van Amstelveen. 1 januari 2014 werd hij burgemeester van Utrecht, sinds 3 juni 2015 voorzitter van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en in die laatste hoedanigheid ook co-president van United Cities and Local Governments (UCLG). Sinds 1 juli 2020 is hij burgemeester van Den Haag.

Lees hier het dagboek van de burgemeester over zijn werkbezoeken en wandelingen. Je kunt hem ook volgen op instagram onder de naam burgemeesterjanvanzanen.

 


Lees ook:
Het favoriete groen van Sjaak Bral 
Het favoriete groen van Ben Lachhab

Tekst: Merijn van Grieken

 

Nieuwsbrief

Niets meer missen van onze verhalen over het Haagse Groen en de stadsnatuur? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.

Aanmelden

 

 
Cookie-instellingen